Hemoroid (Basur) Nedir?
Hemoroid , anüs ve rektum çevresinde bulunan damarların genişleyip şişmesi sonucu ortaya çıkan bir rahatsızlıktır. Bu durum, genellikle uzun süre oturmak, kabızlık, aşırı ıkınma ve hamilelik gibi etkenlerle ilişkilidir. Anüsün iç veya dış bölgesinde gelişen hemoroidler, damarların şişmesi ve tahriş olmasıyla oluşur.
Hemoroid, yaşam kalitesini olumsuz etkileyen bir rahatsızlık olup, genellikle tuvalet alışkanlıklarında değişiklikler ve uygun tedavi yöntemleri ile kontrol altına alınabilir. Hemoroid kremi gibi ilaçlar, şişlik ve tahrişi hafifletmekte etkili olabilir. İleri vakalarda, cerrahi müdahale gerekebilir.
Hemoroid (Basur) Türleri Nelerdir?
Hemoroid ya da halk arasında bilinen adıyla basur , rektum ve anüs çevresindeki damarların genişleyip şişmesi sonucu oluşan rahatsızlıktır. Hemoroidler, bulundukları konuma ve belirtilerine göre iki ana gruba ayrılır: iç hemoroid ve dış hemoroid . Bu iki tür, farklı belirtiler ve tedavi yöntemleri gerektirdiği için doğru teşhis ve tedavi oldukça önemlidir.
İç Hemoroid
İç hemoroidler, rektumun derinliklerinde, genellikle gözle görülmeyen ve dokunulduğunda hissedilmeyen hemoroid türüdür. İç hemoroidler genellikle acı yapmaz çünkü bu bölgede ağrıya duyarlı sinir uçları oldukça azdır. Ancak, tuvalet sırasında kanama yaygın bir belirtidir. İç hemoroidlerin dört aşaması vardır:
- Birinci Evre: Hemoroidler henüz küçük ve fark edilmez haldedir.
- İkinci Evre: Dışkılama sırasında hemoroid dışarı çıkar, ancak kendiliğinden geri çekilir.
- Üçüncü Evre: Hemoroid dışarı çıkar ve manuel olarak içeri itilebilir.
- Dördüncü Evre: Hemoroid dışarı çıkar ve geri itilemez. Cerrahi müdahale gerekebilir.
Bu evreler ilerledikçe, tedavi yöntemleri değişiklik gösterir ve daha ileri vakalarda cerrahi müdahale gerekebilir. Hemoroid kremi ve sıcak su banyoları, başlangıç evrelerinde rahatlama sağlayabilir.
Dış Hemoroid
Dış hemoroidler , anüs çevresindeki derinin hemen altında yer alır ve genellikle ağrılıdır. Bu tür hemoroidlerde şişlik, kaşıntı, ağrı ve kanama yaygındır. Dış hemoroidler, tromboze hemoroid denilen bir duruma dönüşebilir. Bu durumda hemoroid içerisinde bir kan pıhtısı oluşur ve hemoroid mor ya da mavi bir renk alır. Bu, oldukça ağrılı bir durumdur ve acil tedavi gerektirebilir. Dış hemoroid tedavisi, genellikle medikal kremler ve yaşam tarzı değişiklikleri ile yapılır. Ancak daha ileri durumlarda cerrahi seçenekler düşünülebilir.
Tromboze Hemoroid
Tromboze hemoroid , dış hemoroidin daha ciddi bir aşamasıdır ve içinde kan pıhtısı bulunur. Bu durum, şiddetli ağrı, şişlik ve bazen de kanama ile kendini gösterir. Tedavi edilmezse, pıhtı çözülürken deride tahriş ve yara izleri oluşabilir. Tromboze hemoroidlerde acil tedavi gereklidir ve genellikle cerrahi müdahale veya pıhtının boşaltılması gerekebilir.
Hemoroid türlerini ayırt etme, doğru tedaviye yönlendirilmek açısından kritik önem taşır. İç ve dış hemoroidlerin her ikisi de erken evrelerde tedavi edilebilir, ancak ilerleyen vakalarda cerrahi müdahale gerekebilir.
Basur Neden Olur?
Basur ya da tıbbi adıyla hemoroid, anüs ve rektum çevresindeki damarların genişleyip şişmesi sonucu ortaya çıkar. Bu duruma genellikle rektum bölgesine fazla basınç uygulanması neden olur. Hemoroid, çeşitli risk faktörlerinin bir araya gelmesiyle gelişir ve kişilerin yaşam kalitesini olumsuz etkileyebilir. Aşağıda, basura neden olan en yaygın faktörler listelenmiştir:
- Uzun Süre Oturma ve Kabızlık: Uzun süre aynı pozisyonda oturmak, rektum çevresindeki damarlarda basınç birikmesine yol açar. Özellikle kabızlık problemi yaşayan kişiler, tuvalette uzun süre kalarak ıkınma sonucunda bu baskıyı daha da artırabilir. Bu durum, hemoroid oluşumunu tetikler.
- Genetik Yatkınlık: Bazı kişilerde, hemoroid gelişimine karşı genetik bir yatkınlık bulunur. Ailede basur geçmişi olan bireylerde, bu rahatsızlığın ortaya çıkma olasılığı daha yüksektir. Genetik faktörler, damar yapısının zayıflamasına yol açabilir ve basur riskini artırabilir.
- Gebelik ve Doğum Sonrası Basınç: Hamilelik sırasında artan karın içi basınç, rektum bölgesine baskı yaparak hemoroid oluşumunu tetikleyebilir. Ayrıca doğum sırasında yaşanan ıkınma ve zorlanmalar, özellikle dış hemoroidlerin oluşumuna neden olabilir.
- Aşırı Kilo ve Yetersiz Lif Tüketimi: Obezite, vücut ağırlığının artmasıyla birlikte rektum bölgesine daha fazla baskı uygulanmasına yol açar. Lif açısından yetersiz beslenmek, kabızlık riskini artırır ve bu durum basura neden olabilir. Lifli gıdalar tüketmek, sindirimi düzenleyerek bu riski azaltabilir.
- Ağır Yük Kaldırma ve Egzersiz Sırasında Oluşan Basınç: Ağır yük kaldırma veya aşırı zorlayıcı egzersizler, karın ve rektum bölgesine fazla basınç uygulayarak hemoroid gelişimine neden olabilir. Bu durum, özellikle yanlış yapılan egzersizlerde sıkça görülür.
Bu risk faktörlerinden kaçınarak hemoroid gelişimini önlemek mümkündür. Bol su içmek, lifli gıdalar tüketmek ve egzersiz yapmak, basurdan korunmak için etkili yöntemlerdir.
Hemoroid (Basur) Belirtileri Nelerdir?
Hemoroid (basur), rektum ve anüs çevresindeki damarların genişlemesi sonucu oluşan bir rahatsızlık olup, çeşitli belirtilerle kendini gösterir. Hemoroid belirtileri , rahatsızlığın evresine ve ciddiyetine göre değişiklik gösterebilir. Hemoroid belirtilerini tanımlayan başlıca şikayetler arasında aşağıdakiler yer alır.
- Dışkılama sırasında kanama
- Anüste kaşıntı
- Anüste ağrı
- Şişlik
- Hassasiyet
- Ağrı
Dışkılama Sırasında Kanama
Dışkılama sırasında kanama, hemoroidlerin en yaygın belirtilerinden biridir. Genellikle tuvalet kağıdında, dışkıda veya klozette parlak kırmızı kan görülür. Kanama genellikle ağrısızdır, ancak uzun süreli kanamalar anemiye yol açabilir.
Anüste Kaşıntı ve Ağrı
Anüste kaşıntı ve hafif rahatsızlık hemoroidlerin başlangıç aşamalarında yaygındır. Hemoroid büyüdükçe, anüste yoğunlaşan kaşıntı ve şişkinlik hissi artar. Anüs çevresinde ağrı özellikle dış hemoroidlerde daha belirgin olabilir.
Şişlik ve Hassasiyet
Anüs çevresinde şişlik ve hassasiyet, dış hemoroidlerin en yaygın belirtileri arasındadır. Bu bölgede dokunulduğunda veya oturulduğunda rahatsızlık hissedilebilir. Şişlik, hemoroid pakelerinin büyümesiyle ortaya çıkar ve günlük aktiviteleri zorlaştırabilir.
Makatta Ele Gelen Şişlikler
İleri evrelerde, anüs çevresinde ele gelen şişlikler fark edilebilir. Özellikle üçüncü ve dördüncü evre hemoroidlerde, bu şişlikler dışarı çıkar ve elle hissedilir hale gelir. İçeriye itilmesi gerekebilir, ancak bazı durumlarda cerrahi müdahale şarttır.
Hemoroid Krizleri ve Yoğun Ağrılar
Hemoroidlerin ilerlemiş aşamalarında hemoroid krizleri ortaya çıkabilir. Özellikle tromboze hemoroid durumunda, hemoroid içerisinde kan pıhtısı oluşur ve şiddetli ağrıya neden olabilir. Bu durum, acil tedavi gerektiren bir rahatsızlıktır.
Bu belirtilerden herhangi biri görüldüğünde, doğru teşhis ve tedavi için mutlaka bir sağlık uzmanına başvurulması gerekmektedir.
Hemoroid (Basur) Tanısı Konulur?
Hemoroid tanısı, doktorun tıbbi geçmişi ve semptomlar hakkında sorular sormasıyla başlar. Daha sonra, hastanın durumuna göre çeşitli muayene yöntemleri uygulanır.
- Fiziksel muayene: Doktor, anüs ve rektum çevresindeki şişlik, topaklar ve tahriş belirtilerini kontrol eder.
- Dijital rektal muayene: Doktor, eldivenli bir parmakla rektumun içine girerek kas tonusu, şişlik ve hassasiyet gibi belirtileri değerlendirir.
- Rektoskopi/Proktoskopi: Özel bir alet kullanılarak rektum bölgesinin detaylı incelemesi yapılır.
- Anoskopi: Kısa bir plastik tüp olan anoskop ile anal kanalın incelenmesi gerçekleştirilir.
- Sigmoidoskopi: Alt kolon bölgesinin esnek ve ışıklı bir tüple incelenmesi sağlanır.
- Kolonoskopi: Tüm kalın bağırsağın uzun ve esnek bir tüple detaylı incelenmesini içeren bir yöntemdir.
Bu yöntemler, hemoroid ve diğer rektal sorunların tanısını koymada kullanılır.
Basura İyi Gelen Yöntemler Nelerdir?
Hemoroid (basur) semptomlarını hafifletmek ve tedavi etmek için çeşitli yöntemler mevcuttur. Bu yöntemler arasında evde doğal tedavilerden, ilaç kullanımına veya cerrahi müdahalelere kadar yöntem birçok bulunur. Hemoroid belirtilerini hafifletmek için en etkili yöntemleri öğrenmek, yaşam kalitenizi yükseltmeye yardımcı olabilir. Basura iyi gelen başlıca yöntemleri aşağıdaki inceleyebilirsiniz.
Doğal ve Evde Uygulanabilecek Yöntemler
- Ilık Oturma Banyoları: Ilık oturma banyoları, hemoroid semptomlarını hafifletmek için evde uygulanabilecek en yaygın yöntemlerden biridir. Bu yöntem, anüs bölgesindeki tahrişi yatıştırır ve kaşıntıyı hafifletir. Günde 2-3 kez 10-15 dakika boyunca ılık suya oturmak rahatlama sağlayabilir.
- Hindistancevizi Yağı ve Aloe Vera Uygulamaları: Hindistancevizi yağı ve aloe vera, anti-inflamatuar özelliklere sahip doğal ürünlerdir. Hemoroid nedeniyle oluşan tahrişi ve şişliği hafifletmeye yardımcı olurlar. Bu ürünler, bölgeye direkt olarak uygulanabilir ve rahatlama sağlayabilir.
- Lif Açısından Zengin Bir Diyet: Hemoroid tedavisinde lif açısından zengin bir diyet oldukça önemlidir. Lif, dışkının yumuşamasını sağlayarak tuvalette zorlanmayı önler. Bu da hemoroid semptomlarının hafiflemesine yardımcı olur. Sebzeler, meyveler, kepekli tahıllar, baklagiller gibi lif bakımından zengin gıdalar tüketmek sindirimi kolaylaştırır.
- Bol Su Tüketimi ve Dışkı Yumuşatıcılar: Kabızlığı önlemek için bol su tüketimi şarttır. Günde en az 2-3 litre su içmek, dışkıyı yumuşatır ve zorlanmayı azaltır. Ayrıca doktor önerisiyle kullanılan dışkı yumuşatıcılar da hemoroid tedavisinde yardımcı olabilir.
- Uzun Süreli Oturmaktan Kaçınma: Uzun süre oturmak, hemoroid üzerinde baskı oluşturur ve belirtileri şiddetlendirebilir. İş yerinde veya evde uzun süre oturmanız gerekiyorsa, her saat başı kısa aralıklarla ayağa kalkmak ve hareket etmek önemlidir. Bu, basıncı azaltır ve semptomları hafifletir.
İlaçla Tedavi
- Kortizonlu Kremler: Kortizonlu kremler, şişliği ve iltihabı hafifletmek için doktor tarafından önerilebilecek ilaçlardır. Kortizon, hemoroid kaynaklı kaşıntı ve tahrişi hızlı bir şekilde hafifletebilir.
- Ağrı Kesici Fitiller: Ağrı kesici fitiller, hemoroid nedeniyle oluşan ağrı ve şişkinliği azaltmak için kullanılabilir. Bu fitiller, rektum içine yerleştirilerek hızlı bir rahatlama sağlar. Özellikle iç hemoroid tedavisinde etkili olabilirler.
- Reçetesiz Satılan Rahatlatıcı Merhemler: Eczanelerde reçetesiz olarak satılan çeşitli rahatlatıcı merhemler, hemoroid semptomlarını hafifletebilir. Bu merhemler, makatta kaşıntı ve ağrıyı yatıştırır. Ancak, herhangi bir merhem veya krem kullanmadan önce doktor tavsiyesi almak önemlidir.
Hemoroid Ameliyatı ve Diğer Tıbbi Müdahaleler
- Lazer Tedavisi: Lazer tedavisi, hemoroid ameliyatı gerektiren vakalarda kullanılan modern bir yöntemdir. Bu yöntemde, hemoroid dokusu lazer ile yakılarak küçültülür. Lazer tedavisi, klasik cerrahi yöntemlere göre daha az invazivdir ve iyileşme süresi daha kısadır.
- Bant Ligasyonu: Bant ligasyonu, iç hemoroidleri tedavi etmek için kullanılan minimal invaziv bir tekniktir. Bu yöntemde, hemoroid dokusu etrafına bir bant yerleştirilir ve kan akışı kesilerek hemoroid dokusunun küçülmesi sağlanır. Bant ligasyonu, hemoroid ameliyatı gerektiren daha hafif vakalarda etkili bir tedavi yöntemidir.
- Skleroterapi: Skleroterapi, hemoroid damarlarının içine bir kimyasal madde enjekte edilerek damarın küçültülmesini sağlayan bir yöntemdir. Bu tedavi yöntemi, hemoroidlerin küçülmesine ve semptomların hafiflemesine yardımcı olur. Skleroterapi, genellikle düşük dereceli hemoroid vakalarında kullanılır.
Bu yöntemler, hemoroid semptomlarını hafifletmek ve tedavi etmek için uygulanabilir. Hemoroid tedavisinde en etkili sonuçları elde etmek için yaşam tarzı değişikliklerini de unutmamak önemlidir.
Hemoroid (Basur) Hastaları Nelere Dikkat Etmeli?
Hemoroid hastalarının dikkat etmesi gereken noktalar, beslenme alışkanlıkları ve yaşam tarzıyla doğrudan ilişkilidir. Hemoroid şikayetlerini artırabilecek bazı besinler ve davranışlardan kaçınılması önerilir:
- Özellikle et, süt ürünleri ve işlenmiş gıdalar, hem sindirim sistemini zorlayabilir hem de hemoroid semptomlarını kötüleştirebilir.
- Baharatlı, acılı ve ekşi gıdalar, hemoroid ağrısını artırabileceği için sınırlandırılmalıdır.
- Alkol tüketimi, özellikle şikayetlerin yoğunlaştığı dönemlerde azaltılmalıdır.
- Tuvalette uzun süre oturmak ve ıkınmak, hemoroidleri şiddetlendirebilir. Bu yüzden bu alışkanlıklardan kaçınılmalıdır.
- Bölgenin hijyeni büyük önem taşır, ancak aşındırıcı temizlik ürünlerinden kaçınılmalıdır.
- Uzun süre oturmaktan kaçınmak ve düzenli hareket etmek, hemoroidlerin şiddetlenmesini önleyebilir.
- Stres ve uykusuzluk, hemoroid semptomlarını kötüleştirebilir; bu nedenle yeterli uyku almak ve stresi yönetmek önemlidir.
Hemoroid şikayetlerini azaltmak için yaşam tarzı değişiklikleri yapmak, uzun vadede rahatsızlığın tekrarlamasını önleyebilir.
Hemoroid Hastaları Nelere Dikkat Etmeli?
Hemoroid hastalarının yaşam kalitesini artırmak ve semptomları hafifletmek için günlük yaşamlarında bazı değişiklikler yapmaları önemlidir. Özellikle beslenme alışkanlıklarını düzenlemek ve tuvalet alışkanlıklarına dikkat etmek gereklidir. Lif açısından zengin besinler tüketmek, dışkıyı yumuşatarak kabızlığı önler ve bağırsak hareketlerini düzenler. Ayrıca, uzun süre tuvalette oturmaktan kaçınmak ve ıkınmamak hemoroidlerin şiddetlenmesini önler. Aşırı kilo da hemoroid üzerinde baskı oluşturabilir, bu nedenle kilo kontrolü sağlanmalıdır. Düzenli egzersiz yaparak kan dolaşımını düzenlemek ve ideal kilonuzu korumak da semptomları hafifletebilir.
- Lif açısından zengin besinler tüketin: Tam tahıllar, sebzeler ve meyveler kabızlığı önlemeye yardımcı olur.
- Uzun süre tuvalette oturmaktan kaçının: Tuvalette uzun süre kalmak hemoroid semptomlarını artırabilir.
- Düzenli egzersiz yapın: Egzersiz, vücutta kan dolaşımını artırır ve kabızlığı önleyerek hemoroid riskini azaltır.
- İdeal kilonuzu koruyun: Aşırı kilo, rektum bölgesine baskı yaparak hemoroid semptomlarını şiddetlendirebilir.
Hemoroid Kaşıntısına Ne İyi Gelir?
Hemoroid kaşıntısı, tahrişe neden olabilecek rahatsız edici bir belirtidir. Kaşıntıyı hafifletmek için ilk adım bölgenin hijyenini sağlamak olmalıdır, ancak sert temizlik malzemelerinden kaçınılmalıdır. Kaşıntıyı yatıştırmanın bir diğer etkili yolu, ılık oturma banyoları yapmaktır. Bu banyolar, anüs çevresindeki tahrişi ve kaşıntıyı hafifletir. Ayrıca, doktor tavsiyesi ile kullanılan kortizonlu kremler, kaşıntıyı azaltmada etkili olabilir. Pamuklu iç çamaşırlarının tercih edilmesi, bölgenin kuru kalmasını sağlayarak kaşıntıyı önlemeye yardımcı olur.
- Ilık oturma banyo: Günde 2-3 kez 10-15 dakika süren banyolar kaşıntıyı azaltır.
- Kortizonlu krem: Doktor önerisiyle kullanılan kortizonlu kremler kaşıntıyı hafifletir.
- Bölgeyi temiz tutun: Temizlik yaparken sert temizlik malzemelerinden kaçının.
- Pamuklu iç çamaşırı: Pamuklu çamaşırlar bölgenin hava almasına yardımcı olur ve tahrişi önler.
Hemoroid (Basur) Nasıl Önlenir?
Hemoroidi önlemek için sağlıklı bir yaşam tarzı benimsemek büyük önem taşır. Özellikle düzenli egzersiz yapmak, hemoroid riskini azaltır. Egzersiz, kan dolaşımını artırarak rektum bölgesine yapılan baskıyı hafifletir ve sindirimi kolaylaştırır. Ayrıca, lif açısından zengin besinler tüketmek ve bol su içmek kabızlığı önler. Kabızlık, hemoroid oluşumunun başlıca nedenlerinden biridir. Lifli gıdalar dışkıyı yumuşatarak tuvalette zorlanmayı engeller. Su tüketimi de sindirim sisteminin düzenli çalışmasını sağlar. Son olarak, tuvalet alışkanlıklarına dikkat etmek gerekir. Tuvaleti geciktirmemek ve tuvalette uzun süre oturmaktan kaçınmak, hemoroidin önlenmesinde etkilidir.
- Düzenli egzersiz yapın: Egzersiz, kan dolaşımını düzenler ve kabızlığı önler.
- Lifli gıdalar tüketin: Lif açısından zengin besinler dışkıyı yumuşatır ve kabızlığı engeller.
- Bol su için: Günde 2-3 litre su içmek sindirimi kolaylaştırır ve bağırsak hareketlerini düzenler.
- Tuvalet alışkanlıklarına dikkat edin: Tuvaleti geciktirmemek ve uzun süre oturmamak hemoroid riskini azaltır.
Bu şekilde hemoroid oluşumunu önleyebilir ve mevcut semptomları hafifletebilirsiniz.
Hemoroid Tedavi Edilmezse Ne Olur?
Hemoroid, tedavi edilmediğinde zamanla daha ciddi semptomlara yol açabilir. Hafif belirtiler zamanla şiddetlenerek hastanın yaşam kalitesini olumsuz etkileyebilir. Bu nedenle basur için bitkisel tedavi yöntemleri denenebilir.
Kronik Ağrı ve Şişlikler
Tedavi edilmeyen hemoroidler, sürekli olarak ağrı ve şişliklere yol açar. Özellikle dış hemoroidlerde, ağrı ve şişlik zamanla artar. Oturma, yürüyüş ve günlük aktiviteler sırasında rahatsızlık hissi şiddetlenebilir. İleri evrelerde bu şişlikler elle hissedilir hale gelebilir.
Kanama
Hemoroidlerin tedavi edilmemesi durumunda, kanama yaygın bir semptom olarak devam edebilir. Özellikle iç hemoroidlerde, tuvalet esnasında dışkıyla birlikte parlak kırmızı kan görülür.
Anemi Riski
Tedavi edilmemiş hemoroidler, kronik kanama nedeniyle anemi riskini artırır. Hemoroid kanamalarının uzun süre devam etmesi vücuttaki demir seviyesini düşürerek kansızlığa yol açabilir. Bu durumda, vücut gerekli oksijeni taşımakta zorlanır ve kişi sürekli yorgun ve halsiz hisseder. Uzun vadede tedavi edilmeyen anemi, ciddi sağlık sorunlarına yol açabilir.
Hemoroid İle Karıştırılan Hastalıklar Nelerdir?
Hemoroid, anüs ve rektum bölgesinde birçok hastalıkla karıştırılabilir. Bu yüzden doğru tanı konulması önemlidir. Hemoroid ile benzer belirtiler gösteren bazı hastalıklar aşağıdaki gibidir.
Anal Fissür
Anal fissür, anüs çevresindeki deride oluşan küçük yırtıklardır. Hemoroidle benzer şekilde ağrı ve kanamaya yol açar, ancak fissürler genellikle dışkılama esnasında şiddetli ağrıya neden olur. Hemoroidden farklı olarak, fissürler genellikle tuvalet sonrasında da uzun süreli ağrı yaratabilir.
Rektal Kanser
Rektal kanser veya rektum kanseri hemoroid belirtilerine benzeyen rektal kanama ve anüs çevresinde rahatsızlık yaratabilir. Ancak rektal kanser, uzun süre devam eden ve ilerleyici bir hastalıktır. İlerleyen kanser vakalarında kilo kaybı, dışkı alışkanlıklarında değişiklik ve ciddi ağrılar ortaya çıkabilir.
Crohn Hastalığı ve İltihabi Bağırsak Hastalıkları
Crohn hastalığı ve diğer iltihabi bağırsak hastalıkları , hemoroide benzer rektal kanama, ağrı ve şişlik gibi belirtiler gösterebilir. Ancak bu hastalıklar genellikle kronik ishal, karın ağrısı ve kilo kaybı gibi sistemik belirtilerle birlikte görülür.
Doğru tanı ve tedavi için uzman bir doktora başvurmak hemoroid ve benzer hastalıkların ayırt edilmesinde kritik rol oynar.